Welkom in de Abdijkerk 1 - 2 - 3 - 4 - 5
Op deze pagina komen de overige bezienswaardigheden in en om de kerk aan de orde.
De orgels
Het fraaie hoofdorgel in deze kerk is gebouwd door de Haagse orgelmaker
Joachim Reichner, die in 1780 de bovenste kas (het hoofdwerk, omdat de
organist er met zijn hoofd onder zit) maakte. In 1791 voegde hij de onderste kas
toe (het rugwerk, omdat de organist er met zijn rug naartoe zit). Inwendig is
het orgel in 1856 ingrijpend verbouwd door de orgelmaker C.G.F. Witte (firma
Batz & Co). In 2006 is het orgel door orgelmakerij Steendam uit Roodeschool
grondig gerestaureerd en uitgebreid met een zelfstandig pedaal.
In de kerk bevindt zich ook een authentiek Frans drukwindharmonium,
gemaakt door de Franse orgelbouwer Debain rond 1860.
Zie verder de aparte pagina’s gewijd aan deze orgels.
Monument ‘De gedachtenis van de namen’
Dit monument, geplaatst in de middelste altaarnis in de noordmuur van de
kerk, gedenkt de gestorvenen. De eerste predikant van de gemeente van
Loosduinen, ds. Jacobus Meursius, bemoedigde de gemeente in een tijd dat
het leven dor en doods was als een steppe – ten tijde van de tachtigjarige
oorlog – met het woord uit Jesaja 35, 6: ’Verlamden zullen springen als herten,
waterstromen zullen de woestijn splijten’.
Kunstenares Mary Zuidgeest heeft dit thema uitgewerkt in het monument ’De
gedachtenis van de namen’.
Op de dragende zuil slaapt onder stenen bedolven een verdorste en dorre roos
van Jericho. Daarop een blad met kleine steentjes waarop bij een gedachtenis
een wit steen gelegd zal worden; en op die witte steen de naam van de
gestorvene. Gedachtig het woord uit Openbaring 2, 17: ’Wie overwint zal ik
geven een wit steentje waarop een nieuwe naam staat die niemand kent,
behalve degene die het ontvangt’. Op de opstaande rand van het blad lezen
we de belofte: ’De steppe zal bloeien’. Er brandt in een lantaarn altijd een licht.
Teken van het eerste Woord dat God roept tegen het ’woest en ledig’: ’Er moet
Licht komen! En er was licht’.
En boven aan het monument, zie daar komt de steppe tot bloei, de dorre roos
opent zich, want de rotsen – gemaakt van hetzelfde materiaal als de voet –
gaan open. En verbeeld door stroken glanzend glas: ’Het water zal stromen, het
water zal tintelen, stralen, dorstigen komen en drinken’.
Abdijkerkhof
In vroege tijden werd er in de kerk zelf begraven. Toen dat in 1829 verboden werd,
is het Abdijkerkhof ontstaan. Hier worden tot op de dag van vandaag overledenen
bijgezet. Sinds de laatste renovatie van het kerkhof in 2007 zijn er 450 graven.
Er zijn twee soorten graven: de particuliere en algemene graven. De particuliere
graven worden uitgegeven voor twintig jaar. De grafrechten kunnen daarna
telkens voor vijf of tien jaar worden verlengd. De algemene graven worden
uitgegeven voor tien jaar en kunnen niet worden verlengd. Er zijn zandgraven,
keldergraven en een urnenmuur. Meer informatie…
In 2017, bij de restauratie van het Grote Kerkplein in de Haagse binnenstad zijn in
totaal 244 begravingen gevonden. Daarvan zijn er 98 onberoerd gelaten. De
andere 148 werden geborgen en meegenomen. Alle daterende uit de periode
1480 tot 1680, de tijd tussen de voltooiing van de kerk en het sluiten van het
kerkhof. De Protestantse Gemeente van ’s-Gravenhage heeft aan de gemeente
Den Haag verzocht het gebeente van Haagse burgers en gemeenteleden te
mogen herbegraven. Hetgeen is geschied in 2021. Het verzamelgraf bevindt zich
op het Abdijkerkhof. De plaats is te vinden rechts van de urnenwand. Meer
informatie…
Tenslotte bevindt zich op dit kerkhof een oorlogsgraf (rechtsachter).
Het uurwerk
De toren van de Abdijkerk herbergt een bijzonder uurwerk, met de hand
vervaardigd, dat met hulp van een ingenieus hijssysteem de Loosduiners
eeuwen-lang heeft geholpen om de juiste tijd te bepalen. Iedere dag klom een
man naar boven om de gewichten op te hijsen zodat de klok bleef lopen. Het
uurwerk is nog geheel intact, maar buiten gebruik gesteld.
De luidklok zelf is in 1952 door de firma Js. Zimmer & Zn te Amsterdam gemaakt
en heeft een gewicht van 345 kg en de toon b¹. Ze werd niet alleen voorzien van
een toepasselijke tekst, maar ook van het gekroonde wapen van de Gemeente
Den Haag. De klok klinkt iedere dag om 12.00 uur alsmede voorafgaande aan de
kerkdiensten en wanneer in de kerkdienst het Onze Vader wordt gebeden.
Welkom in de Abdijkerk
1 - 2 - 3 - 4 - 5
Op deze pagina komen de overige
bezienswaardigheden in en om de kerk aan de
orde.
Monument ‘De gedachtenis van de namen’
Dit monument, geplaatst in de middelste
altaarnis in de noordmuur van de kerk,
gedenkt de gestorvenen. De eerste predikant
van de gemeente van Loosduinen: Ds. Jacobus
Meursius, bemoedigde de gemeente in een
tijd dat het leven dor en doods was als een
steppe – ten tijde van de tachtig jarige oorlog-
met het woord uit Jesaja 35, 6 : ‘Verlamden
zullen springen als herten… waterstromen
zullen de woestijn splijten’. Kunstenares Mary
Zuidgeest heeft dit thema uitgewerkt in het
monument ‘De gedachtenis van de namen’.
Op de dragende zuil slaapt onder stenen
bedolven een verdorste en dorre roos van
Jericho. Daarop een blad met kleine steentjes
waarop bij een gedachtenis een wit steen
gelegd zal worden; en op die witte steen de
naam van de gestorvene. Gedachtig het woord
uit Openbaring 2, 17: ‘Wie overwint zal ik geven
… wit steentje waarop een nieuwe naam staat
die niemand kent, behalve de het ontvangt’.
Op de opstaande rand van het blad lezen we
de belofte: ‘De steppe zal bloeien’. Er brandt in
een lantaarn altijd een licht. Teken van het
eerste Woord dat God roept tegen het ‘woest
en ledig’: ‘Er moet Licht komen! En er was
licht’.
En boven aan het monument, zie daar komt de
steppe tot bloei, de dorre roos opent zich ,
want de rotsen – gemaakt van hetzelfde
materiaal als de voet - gaan open. En verbeeld
door stroken glanzend glas: ‘Het water zal
stromen, het water zal tintelen, stralen,
dorstigen komen en drinken…’.
De orgels
Het fraaie hoofdorgel in deze kerk is gebouwd
door de Haagse orgelmaker Joachim Reichner,
die in 1780 de bovenste kas (het hoofdwerk,
omdat de organist er met zijn hoofd onder zit)
maakte. In 1791 voegde hij de onderste kas toe
(het rugwerk, omdat de organist er met zijn rug
naar toe zit). Inwendig is het orgel in 1856
ingrijpend verbouwd door de orgelmaker C.G.F.
Witte (firma Bätz & Co). In 2006 is het orgel
door orgelmakerij Steendam uit Roodeschool
grondig gerestaureerd en uitgebreid met een
zelfstandig pedaal.
Voor het doophek staat een authentiek Frans
drukwindharmonium, gemaakt door de Franse
orgelbouwer Debain rond 1860.
Zie verder de aparte pagina gewijd aan deze
orgels.
Abdijkerkhof
In vroege tijden werd er in de kerk zelf
begraven. Toen dat in 1829 verboden werd, is
het Abdijkerkhof ontstaan. Hier worden tot op
de dag van vandaag overledenen bijgezet.
Sinds de laatste renovatie van het kerkhof in
2007 zijn er 450 graven.
Er zijn twee soorten graven: de particuliere en
algemene graven. De particuliere graven
worden uitgegeven voor 20 jaar. De
grafrechten kunnen daarna telkens voor 5 of 10
jaar worden verlengd. De algemene graven
worden uitgegeven voor 10 jaar en kunnen niet
worden verlengd. Er zijn zandgraven,
keldergraven en een urnenmuur.
Het uurwerk
De toren van de Abdijkerk herbergt een
bijzonder uurwerk, met de hand vervaardigd,
dat met hulp van een ingenieus hijssysteem de
Loosduiners eeuwen-lang heeft geholpen om
de juiste tijd te bepalen. Iedere dag klom een
man naar boven om de gewichten op te hijsen
zodat de klok bleef lopen. Het uurwerk is nog
geheel intact, maar buiten gebruik gesteld.
De luidklok zelf is in 1952 door de firma Js.
Zimmer & Zn te Amsterdam gemaakt en heeft
een gewicht van 345 kg en de toon b¹. Ze werd
niet alleen voorzien van een toepasselijke tekst,
maar ook van het gekroonde wapen van de
Gemeente Den Haag. De klok klinkt iedere dag
om 12.00 uur alsmede voorafgaande aan de
kerkdiensten en wanneer in de kerkdienst het
Onze Vader wordt gebeden.